Scheiden met kinderen, het paraplugesprek

Scheiden met kinderen kent veel moeilijke momenten. Een van de moeilijkste momenten in een echtscheidingssituatie is voor de meeste ouders het moment waarop de kinderen op de hoogte moeten worden gebracht van de komende scheiding. Emotioneel, want je wilt je kinderen geen verdriet doen. Maar ook praktisch, want hoe en wanneer stel je de kinderen op de hoogte?

Of jullie nu jonge kinderen hebben of al oudere kinderen, belangrijk is allereerst dat jullie de kinderen samen vertellen dat jullie uit elkaar gaan. In dit blog geef ik jullie verder 7 aandachtspunten die jullie bij dit belangrijke maar moeilijke gesprek kunnen helpen.

#1

Kies een rustig moment

Kies samen een rustig moment uit waarop jullie de kinderen vertellen dat jullie uit elkaar gaan. Net voordat de kinderen naar bed gaan is natuurlijk geen handig moment. De kans is groot dat zij daarna de hele nacht wakker liggen. Houd er daarom liever rekening mee dat kinderen na het gesprek tijd nodig hebben om de informatie te verwerken. Kijk er overigens niet van op als zij direct na het gesprek buiten willen spelen. Of doorgaan met datgene waarmee zij voor het gesprek al mee bezig waren. Vraagt het ene kind jullie na de aankondiging de oren van het hoofd, de ander komt wellicht pas uren (of zelfs dagen) later voorzichtig met vragen. Vertellen jullie de kinderen in het weekend dat jullie gaan scheiden, dan geven jullie hen daarvoor meer ruimte dan op een doordeweeks moment.

#2

Wees duidelijk

Als ouders zijn we geneigd onze kinderen te willen beschermen, liefst tegen alle verdriet. Ook in scheidingssituaties zouden we de aankondiging daartoe het liefst willen verzachten. Maak het echter niet mooier dan het is. Door onduidelijk te zijn geef je de kinderen hoop. Hoop bijvoorbeeld dat de scheiding toch niet door zal gaan. Of dat het uiteindelijk toch weer “goed” zal komen. Je kind zou bijvoorbeeld kunnen denken, als ik nu maar heel lief ben en heel goed mijn best doe, dan..

Duidelijkheid geeft daarnaast vertrouwen. De kinderen zullen waarschijnlijk al langer zien of voelen dat er spanningen tussen jullie zijn. Door oprecht tegen te zijn versterken jullie het vertrouwen dat de kinderen in jullie hebben, ook in moeilijke situaties. Komen de kinderen met vragen waar jullie nog geen antwoord op hebben? Geef dat dan ook aan en geef daarbij ook aan dat, zodra er meer duidelijk is, jullie dat natuurlijk direct aan hen zullen vertellen.

#3

Houd het neutraal

Natuurlijk willen jullie het beste voor jullie kinderen en willen jullie dat zij zo min mogelijk belast worden door de scheiding en de gevolgen daarvan. Een scheidingssituatie is echter vaak niet bepaald het moment waarop je de ander erg waardeert. In tegendeel, verdriet, teleurstelling en boosheid zijn gevoelens die juist nu in meerdere of mindere mate een rol kunnen spelen.

Afhankelijk van de mate waarin dergelijke gevoelens een rol spelen kan het moeilijk zijn om de kinderen op een neutrale manier te vertellen dat jullie uit elkaar gaan. Toch is het belangrijk om naar de kinderen toe geen “schuldige” voor de scheidingssituatie aan te wijzen, hoe anders dat misschien ook zou kunnen voelen. Bedenk dat jouw relatie tot je partner van een heel andere aard is dan een ouder-kind relatie. Voor kinderen is een positief ouderbeeld van groot belang voor hun verdere ontwikkeling. Verwijten over en weer plaatsen de kinderen daarentegen snel in een loyaliteitsconflict.

#4

Die emoties..

Bespreek vooraf met elkaar wat jullie de kinderen zullen vertellen en hoe jullie dat zullen vertellen. Bereid je zo goed mogelijk voor. Als emoties een belangrijke rol spelen maak dan ook afspraken voor het geval deze tijdens het gesprek toch de overhand krijgen. Een toiletbezoek kan dan bijvoorbeeld net even maken dat je al te heftige emoties weer onder controle krijgt

#5

Hulpmiddel voor scheiden met kinderen

Voor jonge kinderen is het woord “scheiding” een abstract gegeven waar zij zich nog weinig bij kunnen voorstellen. Er zijn verschillende (voorlees)boekjes in omloop die jullie hierbij kunnen helpen. Zelf vind ik de metafoor van de landschildpad en de zeeschildpad een van de meest beeldende verhalen die gebruikt kunnen worden om vooral jonge kinderen te helpen een scheiding van de ouders beter te begrijpen. Het mooie aan deze metafoor is ook dat er geen schuldvraag of veroordelingen in voorkomen. Ik heb de metafoor opgenomen in een apart blog, dat je hier vindt.

#6

Informeer belangrijke derden

Informeer de school, peuterspeelzaal of het kinderdagverblijf. Ook zij kunnen jullie kinderen tot steun zijn, bijvoorbeeld op het moment waarop een kind het moeilijk heeft met de situatie. Door hen op de hoogte te brengen kunnen zij de kinderen extra in de gaten houden en hen waar nodig helpen.

Opa’s en oma’s, lievelingstante of -oom en andere belangrijke derden in het leven van jullie kinderen zullen mogelijk al op de hoogte zijn van de komende scheiding. Of op de hoogte moeten worden gebracht. Zijn zij er al van op de hoogte dat jullie uit elkaar gaan? Voorkom dan dat de kinderen door hen op de hoogte worden gebracht door hen hier nadrukkelijk op te wijzen. Breng hen ook op de hoogte zodra jullie de kinderen geïnformeerd hebben. Benadruk daarbij dat jullie het als ouders allebei belangrijk vinden dat de kinderen van beide ouders een positief ouderbeeld zullen behouden.

#7

Houd vast aan ritme, regelmaat en regels

In een scheidingssituatie moet veel geregeld worden. Niet vreemd dus, dat je hoofd geregeld overloopt. Juist nu is het voor kinderen echter belangrijk dat er zo min mogelijk verandert. Zorg er daarom samen voor dat de dagelijkse routine van de kinderen zoveel mogelijk doorloopt en dat de vaste regels niet veranderen. Met andere woorden, handhaaf jullie gebruikelijke grenzen. Bedenk daarbij dat eenmaal verlegde grenzen later moeilijk terug te draaien zijn. Door dezelfde ouders te blijven, met dezelfde regels, als vóór de aankondiging van de scheiding geven jullie de kinderen houvast en bieden jullie de kinderen veiligheid en geborgenheid. En is dat nu niet precies wat zij in deze onzekere periode goed kunnen gebruiken?

Meer weten over scheiden met kinderen? Op de blogpagina vind je meer informatieve blogs die betrekking hebben op scheiden met kinderen.